Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, Yayın Etiği Komitesi (
COPE - Committee on Publication Ethics,
https://publicationethics.org) ve
Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesi (
ICMJE - International Committee of Medical Journal Editors,
http://www.icmje.org) tarafından belirlenen yayın etiği ilke, standart ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI
- Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler derginin yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmış olmalıdır.
- Yazar(lar), göndermiş oldukları çalışmanın orijinal olduğunu onaylamalıdır. Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemlerden (intihal, sahtecilik, çarpıtma, dilimleme vs.) kaçınmalıdır.
- Yazar(lar)ın başkalarının çalışmalarından yararlanmaları durumunda yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru bir şekilde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
- Çalışmada yer alan tüm yazarların çalışmanın içeriğine, tasarımına, verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ve yorumlanmasına önemli katkılar sağlamaları, çalışmayı eleştirel olarak incelemeleri ve yayınlanacak olan makalenin son haline onay vermiş olmaları gerekmektedir.
- Yazar(lar), çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğu ya da bütünlüğü ile ilgili soruların uygun şekilde araştırılmasını sağlama noktasında tüm sorumluluğu kabul etmiş olmalıdır.
- Çalışmada katkısı olmayan yazarların adı yazar olarak yazılmamalıdır. Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya az oranda katkıda bulunan diğer tüm bireylere ise teşekkür bölümünde yer verilmelidir.
- Yazarlar, yayınlanmak üzere gönderilen çalışmalarının sonucunu ya da yorumlanmasını etkileyebilecek tüm maddi (hibe, hisse sahipliği, danışmanlık, patent-lisans anlaşmaları gibi) ya da manevi (üyelikler, çalışmayla ilgili bilgi ve görüşler, mesleki bağlantılar gibi) çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları beyan etmelidir.
- Makalede yer alan tüm veriler gerçek ve orijinal olmalıdır. Yazar(lar)dan değerlenme süreci içerisinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) istenilen bilgileri editörlere sunmaya hazır olmalıdır.
- Yazar(lar) değerlendirme sürecinde ve görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesi ile ilgili bir hata ya da yanlışlık tespit ettiklerinde, durumu dergi editörüne ya da yayıncıya bildirmeli ve makalenin geri çekilmesi ya da düzeltmesi için editörle iş birliği yapmalıdır.
- Yazar(lar), başka bir yerde yayımladıkları ya da yayımlamak üzere gönderdikleri makalelerini Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi’ne göndermemelidir.
- Çalışma, herhangi bir kurum tarafından desteklenmiş ya da tezden türetilmiş ise bu açıklamaya yazar bilgilerini içeren makale dosyasının ilk sayfasında yer verilmelidir.
- Başka yazarlara ait ölçek, anket, fotoğraflar vb. verilerin kullanımı için sahiplerinden izin alınmalı ve bu durum makalede belirtilmelidir.
- Gönderilen her makale için iThenticate benzerlik raporu %20’yi geçmemelidir.
HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI
- Dergiye gönderilen makale inceleme isteklerine hızlı bir şekilde yanıt vermeli ve kararlaştırılan süre içerisinde incelemeleri editöre göndermelidir.
- Makalelere ilişkin yorumlarda kışkırtıcı, onur kırıcı ve düşmanca tutumlardan kaçınmalı; yorumları yapıcı, dürüst ve kibar bir üslup ile ifade etmelidir.
- Yazarlar hakkında kişisel eleştirilerde bulunmamalıdır.
- Makaleye ilişkin değerlendirmeleri etkileyebilecek çıkar çatışmaları, kurulu ilişkiler veya aktiviteler var ise bu durumu editöre iletmeli ve hakemlik görevinden çekilmelidir.
- Yazara ve makaleye ilişkin bilgileri gizli tutmalıdır.
- Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
- Yazar tarafından yapılmış herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal tespit edilir ise bu durumu editöre raporlamalıdır.
- Makale konusu hakkında yetkin olunmaması ya da zamanında geri dönüş sağlama ihtimalinin bulunmaması durumunda editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine dahil edilmemeyi talep etmelidir.
- İncelemeleri veya makalenin geri bildirimlerini başkaları ile paylaşmamalı ve editörün izni olmadan yazarlar ile doğrudan iletişim kurmamalıdır.
YAYIN KURULUNUN ETİK SORUMLULUKLARI
- Yayın Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesini ve uygulanmasını sağlamalıdır.
- Değerlendirme süreci olumlu sonuçlansa bile makalenin yayımlanıp yayımlanmayacağı veya hangi sayıda yayımlanacağına karar vermelidir.
- Yayın için hakem süreci olumlu sonuçlansa bile mutlaka Yayın Kurulunun ve Editörlerin/Editör yardımcılarının kararı gerekir.
- Yayın Kurulu, akademik dürüstlüğü teşvik etmelidir.
- Yayın Kurulu, yayımlanmamış makalelerin verilerini hiçbir şekilde şahsi işleri için kullanmamalı ve bu verileri hiçbir şekilde paylaşmamalıdır.
- Yayın Kurulu, makalelere ilişkin intihal ve suiistimal iddialarını her zaman incelemeye almalıdır. Eğer bir makalede yayın etiğine aykırı eylemlerde bulunulmuşsa, Yayın Kurulu etik ilkeler ve standartlara göre işlem yapma hakkını kendinde saklı tutar.
EDİTÖRÜN ETİK SORUMLULUKLARI
- Yazarlar ile İlgili Sorumluluklar
- Editör, makalelerin önemi, özgünlüğü, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerini esas alarak makaleye ilişkin olumlu veya olumsuz yönde karar vermelidir.
- Çalışma ile ilgili ciddi sorunlar tespit edilmediği sürece editör, yayın kapsamına uygun olan çalışmaları ön değerlendirmeye almalıdır.
- Makalelere yönelik ciddi sorunlar tespit edilmedikçe yeni editör, önceki editör tarafından verilen kararları değiştirmemelidir.
- Editör, hakem değerlendirme sürecini yayınlamalı ve bu süreçten herhangi bir sapma olduğunda bunun nedenini açıklamalıdır.
- Dergi, yazarların editör kararlarına itiraz etmelerini sağlayacak mekanizmaya sahip olmalıdır.
- Editör, yazarların kendilerinden bekleyebileceği her konuyu içeren ayrıntılı bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
- Editör, yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlamalıdır.
- Hakemler ile İlgili Sorumluluklar
- Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir.
- Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
- Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
- Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
- Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
- Editör, kaba ve niteliksiz yorumlarda bulunan ya da geç dönen hakemleri hakem listesinden çıkarmalıdır.
- Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift körleme ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
- Hakem havuzunun sürekli ve dinamik şekilde güncellenmesini sağlamalıdır.
- Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için çabalamalıdır.
- Hakemleri, tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
- Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
EDİTÖRÜN DİĞER ETİK SORUMLULUKLARI
- Editörün, makaleler hakkında danışma kurulunun görüş ve önerilerini dikkate alması gerekmektedir.
- Editör (baş editör ve bölüm editörleri) ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.
- Editör; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
- Editör değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür.
- Editör; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür.
- Editör çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
- Editör; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.